Profesor Jerzy Buzek
Przewodniczący Parlamentu Europejskiego

Szanowna Pani Prezydent,
Dostojni Goście,
Drodzy Przyjaciele,

Dzisiaj kolejna - 71 już - rocznica września 1939 roku. Dzisiaj też, po raz pierwszy, będziecie mieli Państwo okazję zobaczyć nieznane dotąd nagrania ilustrujące tamte dramatyczne wydarzenia. Obowiązki uniemożliwiły mi osobistą obecność w Teatrze Wielkim tego wieczoru. Tym bardziej cieszę się, że tą drogą mogę przekazać kilka słów. Warszawa to najbardziej bohaterska stolica, czasu II wojny światowej. Bodaj jako jedyne europejskie miasto podjęło walkę z hitlerowskim okupantem trzykrotnie. Po raz pierwszy - właśnie we wrześniu 1939 roku. Później w 1943 roku, gdy Warszawiacy czynnie wspierali powstanie w getcie.. Po raz ostatni w 1944 roku, podczas powstania warszawskiego. Warszawa i jej mieszkańcy dowiedli, że wartością dla nich najcenniejszą jest wolność.

Dla Juliena Bryana, amerykańskiego korespondenta, wartością taką była prawda. To właśnie chęć pokazania światu prawdy, dania świadectwa wstrząsającym wydarzeniom kazała pozostać mu we wrześniu 1939 roku w Warszawie. Był, prawdopodobnie jedynym takim zagranicznym dziennikarzem. To dlatego zaapelował on przez Polskie Radio do prezydenta Franklina Delano Roosvelta o natychmiastową interwencję w obronie dzielnego narodu polskiego. Tym samym Bryan stał się kimś więcej, niż świadkiem zdarzeń; reporterem. Stał się głosem Sumienia Świata. Świata, który swojej bierności w działaniach nie mógł już tłumaczyć nieświadomością i niewiedzą.

Dzisiejsza premiera filmu "Korespondent Bryan" to swoisty hołd dla niezwykłej determinacji i odwagi tego Człowieka. Jego niezłomności i przywiązania do prawdy. Prawda, kultywowanie i przekazywanie pamięci - także o tych trudnych i bolesnych kartach naszej wspólnej, europejskiej historii - to jeden z fundamentów, na których budujemy dzisiaj ponownie zjednoczoną Europę. Dlatego z przyjemnością objąłem, jako Przewodniczący Parlamentu Europejskiego, patronatem dzisiejszą premierę. Korzystając z okazji, niech mi wolno będzie przesłać podziękowania oraz wyrazy najwyższego uznania osobom i instytucjom, bez których zaangażowania i starań nie byłoby tej uroczystości. Dziękuję synowi autora zdjęć - Samuelowi Bryanowi; realizatorowi filmu, Eugeniuszowi Starky'emu; Fundacji Stevena Spielberga oraz Muzeum Holocaustu w Waszyngtonie.

Wszystkim Państwu życzę udanego seansu, który niechaj skłoni obecnych do refleksji i zadumy.

Z najlepszymi życzeniami,
Jerzy Buzek

Hanna Gronkiewicz – Waltz
Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy

Szanowni Państwo

71. rocznicę wybuchu II wojny światowej upamiętniamy szeregiem uroczystości i przedsięwzięć kulturalno-naukowych. Dzisiejsza premiera filmowa zajmuje w tych obchodach miejsce szczególne, bowiem przedstawia amerykańskiego dziennikarza i fotografa, który jako jedyny zachodni dziennikarz pozostał do 21 września 1939 roku w oblężonej Warszawie i utrwalił na kliszy filmowej skutki bombardowania Luftwaffe, bestialstwo żołnierzy niemieckich i bohaterstwo obrońców stolicy.

Czterdziestoletni wówczas Julien Bryan stał się ważnym świadkiem agresji hitlerowskiej na Polskę. Z anteny Polskiego Radia zaapelował do prezydenta Franklina Delano Roosevelta o pomoc dla Polaków. Wstrząśnięty liczbą ofiar działań wojennych i zniszczeniami miasta, wywiózł z płonącej Warszawy bogaty materiał dokumentujący życie oblężonej stolicy. W grudniu 1939 roku na okładkach amerykańskich magazynów „Look” i „Life” znalazły się jego zdjęcia z broniącej się Warszawy. Na podstawie zdjęć i filmów wywiezionych ze stolicy Bryan zrealizował krótkometrażowy film dokumentalny zatytułowany „Oblężenie”, dzięki któremu już wiosną 1940 roku Amerykanie mogli zobaczyć, jak wyglądały barbarzyńskie naloty lotnictwa niemieckiego na Warszawę. Bryan spełnił w ten sposób prośbę prezydenta Stefana Starzyńskiego, by przekazać światu zapis dramatu stolicy Polski i jej mieszkańców. Film „Oblężenie” nominowany był do Oskara za rok 1941.

Film „Korespondent Bryan”, zawierający unikatowe kroniki filmowe i zdjęcia to głęboko poruszający obraz, ważny nośnik pamięci historycznej. Tożsamość współczesnej Warszawy wyrasta z jej historii, gruzów zburzonego miasta i postawy jej mieszkańców, którzy w okresie wojny udowodnili, że stolica jest miastem nieujarzmionym. Film, który za chwilę obejrzymy, jest hołdem złożonym obrońcom i społeczeństwu Warszawy za ich patriotyczna postawę, a także artystycznym wyrazem uznania dla trudu i odwagi korespondenta wojennego, jakim był we wrześniu 1939 roku Julien Bryan. Słowa uznania i podziękowania za film „Korespondent Bryan” kieruję do Pana Samuela Bryana, syna bohatera obrazu, Fundacji Stevena Spielberga, Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie, Pana Eugeniusza Starky – autora scenariusza i reżysera filmu oraz Pana Kazimierza Kajetana Kowalskiego producenta filmu.

Hanna Gronkiewicz – Waltz